Adler Jankiel

Adler, Jankiel (ur. 1895 Tuszyn k. Łodzi, zm. 1949 Aldbourne k. Londynu).
Malarz, grafik. Studia artystyczne rozpoczął w Polsce, kontynuował je w Jugosławii, a następnie do 1918 w Kunstgewerbeschule w Barmen koło Dusseldorfu. Lata 1918-20 spędził w Warszawie, współpracując równocześnie z łódzką grupą żydowskich malarzy i poetów Jung Idysz. W 1920 udał się do Niemiec, gdzie osiadł w Dusseldorfie. W latach 1924-30 odbywał też podróże do Francji i Hiszpanii. 1V 1931 zawarł znajomość z Paulem Klee na terenie Kunstakademie w Dusseldorfie. W 1933 opuścił Niemcy i udał się do Paryża. Lata 1935-36 spędził w Polsce. W 1935 miał w Warszawie pierwszą dużą wystawę, prezentującą cały dotychczasowy jego dorobek. W l. 1936-37 odbył podróże do Włoch, Jugosławii, Czechosłowacji, Rumunii i ZSRR. W l. 1937-38 mieszkał w Paryżu, później w Cagnes-sur-Mer. W 1940 wstąpił do polskiej armii we Francji i w tymże roku znalazł się z polskimi oddziałami w Szkocji. Zdemobilizowany w 1941 zamieszkał w Kirkcudbright, następnie w Londynie i Aldbourne. Istotny wpływ na twórczość Adlera wywarła sztuka Kleego, Picassa i Wiethiichtera. Uprawiał malarstwo olejne, rysunek, akwarelę. Tematyka jego prac to folklor żydowski, wątki biblijno-talmudyczne, motywy instrumentów i zwierząt, kompozycje abstrakcyjno-surrealistyczne (przejściowo w latach trzydziestych) oraz w ostatnim okresie przeżycia wojenne. Obrazy Adlera charakteryzując się fascynującą fakturą, ekspresyjną gwałtownością kompozycji, często monumentalizowanej, i błyskotliwą interpretacją koloru, kryją pod tymi zewnętrznymi elementami malarstwa prawdziwy dramat życia: nostalgię, pesymizm, poczucie nieuchronności przeznaczenia.

Moi rodzice, 1921
olej, deska, 136 x 54 cm;
sygnowany p.d.: Adler 21;
Muzeum Sztuki w Łodzi;

 


Ostatnia godzina Rabiego, ok. 1920
olej, tektura, 100 x 70 cm;
Muzeum Sztuki w Łodzi;