Chełmoński Józef Marian

Chełmoński, Józef Marian (ur. 1849 Boczki pod Łowiczem, zm. 1905 Kuklówka pow. Grodzisk Mazowiecki).
Józef Chełmoński urodził się 7 listopada 1849 r. we wsi Boczki pod Łowiczem. Zmarł 6 kwietnia 1914 w Kuklówce. Syn Józefa, drobnego dzierżawcy, wójta wsi Boczki, i Izabeli z Łoskowskich. Ożeniony był z Marią Szymanowską w 1878r.
Pierwszych wskazówek w zakresie rysunku udzielał mu ojciec. Po ukończeniu gimnazjum realnego w Warszawie studiował w latach 1867-1871 w warszawskiej Klasie Rysunkowej oraz w prywatnej pracowni W.Gersona. W latach 1871-1874 przebywał w Monachium; od 23 stycznia 1872 przez kilka miesięcy studiował w tamtejszej akademii u H.Anschutza i A.Strahubera. Istotniejszy jednak wpływ wywarło nań środowisko działających w Monachium malarzy polskich na czele z J. Brżandtem i M. Gierymskim. W 1872 i 1874 odwiedził kraj, odbył podróże na Podole i Ukrainę. Najwcześniejsze prace Chełmońskiego powstały pod silnym wpływem Gersona. Następne malowane w Monachium i Warszawie, głęboko odczute krajobrazy oraz pełne charakteru i ruchu sceny wiejskie, atakowane przez konserwatywną krytykę, stały się obok dzieł M. i A. Gierymskich manifestacją pełnego realizmu. W 1875, dzięki pomocy C. Godebskiego, wyjechał do Paryża, gdzie wystawiał w oficjalnych salonach: w 1876 – Sprawę u wójta, Odwilż; w 1878 – Czwórkę; w 1882 – Przed karczmą, Postój kozaków. Wkrótce zdobył rozgłos; w 1878 A. Goupil zawarł z Chełmońskim umowę na prawo do pierwokupu jego obrazów. Wiele z nich trafiło do Anglii i Ameryki.
Po bytności w Polsce w 1878 odbył podróż do Wiednia i Wenecji. Odwiedziwszy jeszcze kraj w 1882 i 1883, powrócił doń na stałe w 1887, osiadając od 1889 we wsi Kuklówka. W twórczości jego zaczęły dominować pełne sentymentu i nastroju krajobrazy, ożywione często motywem dzikiego ptaka czy zwierzęcia, oraz obrazy ściśle zespolonego z przyrodą życia chłopskiego.

Sanna, 1880
olej;
Muzeum Górnośląskie w Bytomiu;