Juliusz Kossak (ur. 1824 Wiśnicz, zm. 1899 Kraków).
Jednym z najwybitniejszych rysowników i akwarelistów polskich. Urodził się 15 grudnia 1824 roku w Wiśniczu, w okolicach Krakowa. Wkrótce rodzina przeniosła się do własnej siedziby we Lwowie. Warunki i droga życia artysty miały wpływ na kształtowanie się jego twórczości. W młodości Kossak często przebywał w rodzinnych włościach, we wsi Kniehilin położonej nieopodal rzeki San. Zamiłowanie artysty do rysunku ujawniło się w okresie nauki w gimnazjum Ojców Bazylianów we Lwowie i w czasie studiów prawniczych na Uniwersytecie Lwowskim. Duży wpływ na zainteresowania artysty miały podróże po Ukrainie i Podolu. Odbywał je w latach 1844-51 z przyjacielem ze studiów hrabią Kazimierzem Dzieduszyckim. Podczas pobytu w wielu rezydencjach szlacheckich i magnackich na Kresach, szkicował z natury dla własnej satysfakcji interesujące go motywy, a zwłaszcza konie. Często również przebywał w Jarocinach – majątku Dzieduszyckich, gdzie była największa w Galicji stadnina koni arabskich czystej krwi. Był samoukiem, gdyż nie ukończył żadnej uczelni artystycznej. W 1851 roku Juliusz Kossak wyjechał do Petersburga. Po raz pierwszy miał tam możność poznania arcydzieł światowego malarstwa zgromadzonych w rosyjskich kolekcjach. W latach 1852-1855 mieszkał przez kilka lat w Warszawie, gdzie przyłączył się do grupy młodych, postępowych artystów, absolwentów warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych , wszedł w kręgi arystokratycznej bohemy. Kolejnym etapem w życiu artysty był pobyt w Paryżu w latach 185 5-1860, gdzie współpracował z Horacym Vernetem, głośnym malarzem batalistą, ilustratorem kampanii napoleońskiej. Wielu impulsów dostarczyły im dzieła wielkich mistrzów, które kopiował i studiował w Luwrze. Prowadził samodzielne studia rysunkowe, w koszarach, na ulicy, na placach i nawet w rzeźni, gdzie poznawał anatomię konia. Kolejny okres to pobyt w Warszawie wypełniony pracą ilustratorską, która w całym dorobku artysty stanowi rozdział imponujący. Od 1862 roku kierował działem artystycznym drzeworytu „Tygodnika Ilustrowanego”. W latach 1867-1868 doskonalił swoje umiejętności w Monachium i Paryżu, aby w 1869 roku na stałe osiedlić się w Krakowie. Od chwili przybycia do Krakowa i zamieszkania na „Wygodzie”, zwanej później „Kossakówką”, która zasłynęła z czasem jako rodzinne gniazdo kilku generacji Kossaków , rozpoczął się prawie 30-letni i najpłodniejszy okres w twórczości Juliusza Kossaka. Tematyka j ego obrazów stała się bardzo różnorodna. Na szczególną uwagę jednak zasługują kompozycje, w których głównym podmiotem jest koń. Juliusz Kossak był jednym z najwybitniejszych, jeśli nie najlepszym malarzem koni. Artysta w sposób niepowtarzalny oddał najrozmaitsze typy koni, ich rasę, anatomię, budowę, sposób poruszania się, charakter, wiek i płeć. Chwytał je gdy pozowały stojąc nieruchomo, ale najczęściej w galopie, kłusie, stępie – w momentach wysiłku. Podobnie malował również psy, przede wszystkim charty i wyżły. Treść obrazów to także sceny z polowań: wyjazdy i powroty, tropienie zwierzyny, sceny ukazujące fantazyjność obyczaju łowieckiego z całym arsenałem myśliwskich akcesoriów. W jego twórczości podziwiamy celność w odtwarzaniu ojczystego krajobrazu i zwierząt. W inną atmosferę wprowadzają nas obrazy przedstawiające epizody i doniosłe wydarzenia z przeszłości, do których tematy Kossak czerpał z różnych epok, przedstawiając zmagania wojenne Polaków, począwszy od XIV aż po czasy sobie współczesne. Bliskie mu były tradycje oręża symbolizujące świetność Polski. Malował więc słynne i decydujące bitwy, np. „Bitwę pod Grunwaldem”, często podejmował tematy związane w Wyprawą Wiedeńską. Przedstawiał batalie, potyczki i liczne epizody z walk o niepodległość, przy tym w tematyce odnoszącej się do XIX stulecia uprzywilejowaną pozycję zajmuje okres Księstwa Warszawskiego i Powstania Listopadowego. Motywami były zwiady, patrole, niewielkie oddziały partyzanckie. Sztuka Kossaka odegrała ważną rolę w kształtowaniu ducha narodowego Polaków pod zaborami. Z wielkim upodobaniem odtwarzał Kossak epizody z życia bohaterów „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. Oczarowany krakowskim folklorem malował wesela, wizerunki Krakusów na koniach, jarmarki końskie i targi w starym Krakowie z mnóstwem koni, wozów wieśniaczek i chłopów. Rysunek był najmocniejszą stroną twórczości J. Kossaka. Zasłynął też jako świetny akwarelista. Akwareli był wierny przez całe życie. Rzadziej malował farbami olejnymi, a obrazy olejne nie odbiegają swoim charakterem od akwarel. Kolor dla Kossaka nie był zasadniczym malarskim problemem. Artysta koncentrował się przede wszystkim na temacie. Podstawową rolę w malarstwie odgrywała linia. Gama kolorystyczna jego dzieł jest delikatna, utrzymana w jednolitym, raz złotawym, raz ciepłożółtym czy szarobłękitnym tonie. Juliusz Kossak tworzył ponad 50 lat. Śmiało można liczyć dorobek artysty na tysiące pozycji. Pomimo, że wiele dzieł przepadło w czasie obu wojen światowych, kilkaset prac obrazów studiów i szkiców znajduj się w polskich zbiorach, głównie w kolekcjach , muzeów narodowych w Krakowie, Warszawie i Poznaniu, oraz w Muzeum Śląskim we Wrocławiu. Liczne akwarele zdobią prywatne mieszkania. Juliusz Kossak stworzył własny styl malarski. W jego ślady poszli następcy, z których najbardziej popularnym był jego syn Wojciech, ale klimat i tematy Kossaka odnajdujemy również w twórczości Brandta i Grottgera. Juliusz Kossak zmarł 3 lutego 1899 roku w Krakowie.
Jednym z najwybitniejszych rysowników i akwarelistów polskich. Urodził się 15 grudnia 1824 roku w Wiśniczu, w okolicach Krakowa. Wkrótce rodzina przeniosła się do własnej siedziby we Lwowie. Warunki i droga życia artysty miały wpływ na kształtowanie się jego twórczości. W młodości Kossak często przebywał w rodzinnych włościach, we wsi Kniehilin położonej nieopodal rzeki San. Zamiłowanie artysty do rysunku ujawniło się w okresie nauki w gimnazjum Ojców Bazylianów we Lwowie i w czasie studiów prawniczych na Uniwersytecie Lwowskim. Duży wpływ na zainteresowania artysty miały podróże po Ukrainie i Podolu. Odbywał je w latach 1844-51 z przyjacielem ze studiów hrabią Kazimierzem Dzieduszyckim. Podczas pobytu w wielu rezydencjach szlacheckich i magnackich na Kresach, szkicował z natury dla własnej satysfakcji interesujące go motywy, a zwłaszcza konie. Często również przebywał w Jarocinach – majątku Dzieduszyckich, gdzie była największa w Galicji stadnina koni arabskich czystej krwi. Był samoukiem, gdyż nie ukończył żadnej uczelni artystycznej. W 1851 roku Juliusz Kossak wyjechał do Petersburga. Po raz pierwszy miał tam możność poznania arcydzieł światowego malarstwa zgromadzonych w rosyjskich kolekcjach. W latach 1852-1855 mieszkał przez kilka lat w Warszawie, gdzie przyłączył się do grupy młodych, postępowych artystów, absolwentów warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych , wszedł w kręgi arystokratycznej bohemy. Kolejnym etapem w życiu artysty był pobyt w Paryżu w latach 185 5-1860, gdzie współpracował z Horacym Vernetem, głośnym malarzem batalistą, ilustratorem kampanii napoleońskiej. Wielu impulsów dostarczyły im dzieła wielkich mistrzów, które kopiował i studiował w Luwrze. Prowadził samodzielne studia rysunkowe, w koszarach, na ulicy, na placach i nawet w rzeźni, gdzie poznawał anatomię konia. Kolejny okres to pobyt w Warszawie wypełniony pracą ilustratorską, która w całym dorobku artysty stanowi rozdział imponujący. Od 1862 roku kierował działem artystycznym drzeworytu „Tygodnika Ilustrowanego”. W latach 1867-1868 doskonalił swoje umiejętności w Monachium i Paryżu, aby w 1869 roku na stałe osiedlić się w Krakowie. Od chwili przybycia do Krakowa i zamieszkania na „Wygodzie”, zwanej później „Kossakówką”, która zasłynęła z czasem jako rodzinne gniazdo kilku generacji Kossaków , rozpoczął się prawie 30-letni i najpłodniejszy okres w twórczości Juliusza Kossaka. Tematyka j ego obrazów stała się bardzo różnorodna. Na szczególną uwagę jednak zasługują kompozycje, w których głównym podmiotem jest koń. Juliusz Kossak był jednym z najwybitniejszych, jeśli nie najlepszym malarzem koni. Artysta w sposób niepowtarzalny oddał najrozmaitsze typy koni, ich rasę, anatomię, budowę, sposób poruszania się, charakter, wiek i płeć. Chwytał je gdy pozowały stojąc nieruchomo, ale najczęściej w galopie, kłusie, stępie – w momentach wysiłku. Podobnie malował również psy, przede wszystkim charty i wyżły. Treść obrazów to także sceny z polowań: wyjazdy i powroty, tropienie zwierzyny, sceny ukazujące fantazyjność obyczaju łowieckiego z całym arsenałem myśliwskich akcesoriów. W jego twórczości podziwiamy celność w odtwarzaniu ojczystego krajobrazu i zwierząt. W inną atmosferę wprowadzają nas obrazy przedstawiające epizody i doniosłe wydarzenia z przeszłości, do których tematy Kossak czerpał z różnych epok, przedstawiając zmagania wojenne Polaków, począwszy od XIV aż po czasy sobie współczesne. Bliskie mu były tradycje oręża symbolizujące świetność Polski. Malował więc słynne i decydujące bitwy, np. „Bitwę pod Grunwaldem”, często podejmował tematy związane w Wyprawą Wiedeńską. Przedstawiał batalie, potyczki i liczne epizody z walk o niepodległość, przy tym w tematyce odnoszącej się do XIX stulecia uprzywilejowaną pozycję zajmuje okres Księstwa Warszawskiego i Powstania Listopadowego. Motywami były zwiady, patrole, niewielkie oddziały partyzanckie. Sztuka Kossaka odegrała ważną rolę w kształtowaniu ducha narodowego Polaków pod zaborami. Z wielkim upodobaniem odtwarzał Kossak epizody z życia bohaterów „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. Oczarowany krakowskim folklorem malował wesela, wizerunki Krakusów na koniach, jarmarki końskie i targi w starym Krakowie z mnóstwem koni, wozów wieśniaczek i chłopów. Rysunek był najmocniejszą stroną twórczości J. Kossaka. Zasłynął też jako świetny akwarelista. Akwareli był wierny przez całe życie. Rzadziej malował farbami olejnymi, a obrazy olejne nie odbiegają swoim charakterem od akwarel. Kolor dla Kossaka nie był zasadniczym malarskim problemem. Artysta koncentrował się przede wszystkim na temacie. Podstawową rolę w malarstwie odgrywała linia. Gama kolorystyczna jego dzieł jest delikatna, utrzymana w jednolitym, raz złotawym, raz ciepłożółtym czy szarobłękitnym tonie. Juliusz Kossak tworzył ponad 50 lat. Śmiało można liczyć dorobek artysty na tysiące pozycji. Pomimo, że wiele dzieł przepadło w czasie obu wojen światowych, kilkaset prac obrazów studiów i szkiców znajduj się w polskich zbiorach, głównie w kolekcjach , muzeów narodowych w Krakowie, Warszawie i Poznaniu, oraz w Muzeum Śląskim we Wrocławiu. Liczne akwarele zdobią prywatne mieszkania. Juliusz Kossak stworzył własny styl malarski. W jego ślady poszli następcy, z których najbardziej popularnym był jego syn Wojciech, ale klimat i tematy Kossaka odnajdujemy również w twórczości Brandta i Grottgera. Juliusz Kossak zmarł 3 lutego 1899 roku w Krakowie.
Prezentowana akwarela przedstawia scenę z czasów konfederacji barskiej z konnym portretem Kazimierza Pułaskiego na czele żołnierzy broniących w grudniu 1770 r. klasztoru na Jasnej Górze. Pułaski wstrzymał wówczas piętnastodniowe oblezenie wojsk rosyjskich pod wodza Iwana Drewicza „a zrobiwszy kilka szczęśliwych wycieczek, zniszczył prawie cały Drewicza korpus”.
Kazimierz Pułaski pod Częstochową, 1883
akwarela, karton, 45 x 36,5 cm (w świetle passe-partout);
sygnowany l.d.: Juliusz Kossak | 1883
Juliusz Kossak namalował wiele akwarel nawiązujących do poetyckich utworów A. Mickiewicza; przede wszystkim do Pana Tadeusza, ale także do Grażyny, Konrada Wallenroda czy Ballad. Prezentowana poniżej akwarela, jedno z powtarzanych przez artystę, opracowań motywu z ballady Trzech Budrysów jest ilustracją słów:
Po śnieżystej zamieci do wsi zbrojny mąż leci,
A pod burą wielkiego coś chowa.
– „Pewnie z Niemiec, mój synu, wieziesz kubeł bursztynu?”
– „Nie, mój ojcze to Laszka synowa”.
A pod burą wielkiego coś chowa.
– „Pewnie z Niemiec, mój synu, wieziesz kubeł bursztynu?”
– „Nie, mój ojcze to Laszka synowa”.
Burdys z Laszką, 1898
akwarela, papier, 57,5 x 42,5 cm (w świetle passe-partout)
sygnowany l.d.: Juliusz Kossak | 1898
akwarela, papier, 57,5 x 42,5 cm (w świetle passe-partout)
sygnowany l.d.: Juliusz Kossak | 1898
Prezentowany obraz olejny Po polowaniu, pochodzi z najlepszego, dojrzałego okresu twórczości Juliusza Kossaka. Obrazy olejne artysta malował wyłącznie we wcześniejszym okresie (Mohort prezentujący stadninę, 1858), później podobne wielopostaciowe kompozycje tworzył w ulubionej technice akwareli. Obraz wyróżnia się dekoracyjnością i gra żywych kolorów, a postaci jeźdźców, sylwetki koni i psów uchwycone w doskonale podpatrzonym ruchu są malowniczo ugrupowane na tle parkowej zieleni.
Po polowaniu
olej, płótno, 65 x 90 cm;
sygnowany p.d. Juliusz Kossak | 1879
Polowanie na lisa, 1857
akwarela, 22 x 27,7 cm;
sygnowany l.d. Juliusz Kossak 1857;
Muzeum Narodowe w Warszawie;
akwarela, 22 x 27,7 cm;
sygnowany l.d. Juliusz Kossak 1857;
Muzeum Narodowe w Warszawie;
Mohort prezentujący stadninę, 1858
olej, płótno, 55 x 80,5 cm;
sygnowany p.d. J.Kossak w Paryżu 1858;
Muzeum Narodowe w Warszawie;
olej, płótno, 55 x 80,5 cm;
sygnowany p.d. J.Kossak w Paryżu 1858;
Muzeum Narodowe w Warszawie;
Portret konny Aleksandra Tykla, 1864
akwarela, 54,9 x 44,5 cm;
sygnowany p.d. Juliusz Kossak 1858;
Muzeum Narodowe w Warszawie;
akwarela, 54,9 x 44,5 cm;
sygnowany p.d. Juliusz Kossak 1858;
Muzeum Narodowe w Warszawie;
Jeździec, ok. 1864
olej, płótno, 77,5 x 62 cm;
Muzeum Narodowe w Gdańsku;
olej, płótno, 77,5 x 62 cm;
Muzeum Narodowe w Gdańsku;
Bitwa pod Parkanami, 1883
akwarela, 44,5 x 55,5 cm;
sygnowany p.d. Juliusz Kossak;
Muzeum Narodowe we Wrocławiu;
akwarela, 44,5 x 55,5 cm;
sygnowany p.d. Juliusz Kossak;
Muzeum Narodowe we Wrocławiu;
Wjazd Sobieskiego do Wiednia, 1883
akwarela, 48 x 70,5 cm;
sygnowany p.d. Juliusz Kossak 1883;
Muzeum Narodowe we Wrocławiu;
akwarela, 48 x 70,5 cm;
sygnowany p.d. Juliusz Kossak 1883;
Muzeum Narodowe we Wrocławiu;
Portret Tadeusza Kościuszki, 1879
akwarela, 78 x 63 cm;
sygnowany p.d. Juliusz Kossak 1879;
Muzeum w Łańcucie;
akwarela, 78 x 63 cm;
sygnowany p.d. Juliusz Kossak 1879;
Muzeum w Łańcucie;
Portret księcia Józefa na koniu, 1879
akwarela, 78 x 63 cm;
sygnowany p.d. Juliusz Kossak 1879;
Muzeum w Łańcucie;
akwarela, 78 x 63 cm;
sygnowany p.d. Juliusz Kossak 1879;
Muzeum w Łańcucie;
Wierny towarzysz
olej, płótno, 48,5 x 63,5 cm;
Lwowska Galeria Obrazów;
olej, płótno, 48,5 x 63,5 cm;
Lwowska Galeria Obrazów;
Powrót do sianokosów, dzieci ganerała Hauke
akwarela, papier, 31,2 x 26,5 cm;
Lwowska Galeria Obrazów;
akwarela, papier, 31,2 x 26,5 cm;
Lwowska Galeria Obrazów;
