Malarstwo w Austrii

Malarstwo w Austrii

Gotycką sztukę kościelną najlepiej przedstawia kolekcja malarstwa średniowiecznego w Oranżerii w wiedeńskim Dolnym Belwederze. Elementy renesansowe ujawniły się najwcześniej w dziełach szkoły naddunajskiej, która łączyła motywy krajobrazowe z religijnymi. Zaliczani są do niej przede wszystkim Rueland Frueauf Młodszy, Wolf Huber, Max Reichlich i Lukas Cranach.

Do szczególnie płodnych malarzy barokowych fresków zaliczali się Johann Michael Rottmayr oraz Daniel Gran, tworzący na początku XVIII w. Równie wielką sławą cieszył się żyjący w tym samym okresie Paul Troger (1698-1762), szczególnie aktywny w Dolnej Austrii. Jednym z ważniejszych malarzy sztalugowych był Franz Anton Maulbertsch, który łączył doskonałe opanowanie koloru i światła z dużą siłą wyrazu.

Wiodącymi malarzami okresu biedermeierowskiego byli Georg Ferdinand Waldmuller (1793-1865) oraz Friedrich Gauermann (1807-1862), którzy poświęcili swą sztukę czasom sobie współczesnym, tworząc portrety, pejzaże i sceny rodzajowe. Kilka z sielskich scenek pędzla Waldmullera, tyleż uduchowionych, co wyidealizowanych, wystawiono w Muzeum Historycznym Miasta Wiednia i w Górnym Belwederze. Rudolf von Alt był mistrzem malarstwa akwarelowego. Inny znany artysta biedermeierowski to Moritz Michael Daffinger.

Wybitnymi twórcami okresu historyzmu byli: Hans Makart (1840-1884) oraz August von Pettenkofen. Anton Romako (1832-1889) swoimi dziełami zapoczątkował okres ekspresjonizmu.

Do najwybitniejszych przedstawicieli wiedeńskiego ekspresjonizmu zaliczają się Egon Schiele (1890-1918) oraz Oskar Kokoschka (1886-1980). Twórczość malarzy austriackich jest najlepiej wyeksponowana w Galerii Malarstwa Austriackiego w Belwederze. Warto zajrzeć też do Muzeum Ego-na Schielego w Tulln w Dolnej Austrii.

Najsłynniejszym malarzem austriackim był prawdopodobnie Gustav Klimt (szczegóły dotyczące jego twórczości zob. ramka Gustaw Klimt w rozdziale Wiedeń).

Sztuka przez akcję

Korzenie wiedeńskiego „akcjonizmu” (1957-1968), jednego z najbardziej krańcowych, nowoczesnych ruchów artystycznych związanego z Grupą Wiedeńską, tkwią w abstrakcyjnym ekspresjonizmie. Akcjoniści szukali dostępu do podświadomości poprzez szaleństwo radykalnej i bardzo bezpośredniej sztuki: zaczynali od rozlewania farby na płótno i cięcia go nożami, ale wkrótce przeszli do wykorzystywania ciał (żywych ludzi i martwych zwierząt) jako „pędzli”, a krwi, ekskrementów, jaj, biota i co tylko wpadło w ręce jako „farby”. W końcu rozstali się ostatecznie z tradycyjnym płótnem; zastąpiło go ciało artysty, a umiejscowienie sztuki stało się przemyślanym wydarzeniem artystycznym (zaplanowaną akcją, wykonywaną w gronie prywatnym i publicznie) i ostatecznie zlewało się z rzeczywistością.

Od malowania samego siebie było już niedaleko do zadawania swemu ciału ran i angażowania się w fizyczne i psychiczne próby wytrzymałościowe. Przez 10 lat akcjoniści byli źródłem wielu skandali prowokujących opinię publiczną, wywoływali akty przemocy i panikę, co było szeroko nagłaśnianie. Początkowo pełni poezji, humoru i buntu zaczęli stopniowo upolityczniać swe występy, uważając, że w Austrii tłumi się swobody seksualne i społeczne. Sztuka w rewolucji (1968 r.), ostatnia akcja zrealizowana w Wiedniu, skończyła się dla jej organizatorów sześcioma miesiącami ciężkich robót.