PAUL SIGNAC (1863—1935)
Urodzony w Paryżu. Od wczesnej młodości poświęcił się malarstwu. Studiów akademickich nie odbywał. Był pod silnym urokiem impresjonistów, zwłaszcza Moneta. Po raz pierwszy wystawiał w maju 1884 r. na I Salonie Niezależnych. Tam poznaje Seurata, który wystawia swą pierwszą wielką kompozycję La Baignade. Zbliżony kierunek poszukiwań przyczynia się do zawiązania bliskiej współpracy i rychłej przyjaźni między obu artystami. Obaj dążyli do usystematyzowania i rozwinięcia założeń kolorystycznych impresjonizmu. Starali się metodycznie wykorzystywać możliwości, jakie daje zestawienie na niewielkiej powierzchni barw kontrastujących dla podniesienia walorów kolorystycznych obrazu. Obaj wreszcie studiowali osiągnięcia współczesnej nauki w dziedzinie optyki i teorii barw.
Na I Salonie Niezależnych wystawiają również Henri — Edmond Cross (1856—1910), Charles Angrancl (1854—1926). i Albert Dubois-Pillet (1845—1890), których analogiczne tendencje zbliżają do Signaca i Seurata. W czerwcu 1884 r., z inicjatywy głównie Seurata i Signaca, powstaje Société des Artistes Indépendants pod przewodnictwem Redona. W 1885 r. Signac poznaje Pissarra, który przyłącza się do nowej grupy, przyciągając swego syna Lucien. W 1886 r. na II Salonie Niezależnych wystawiają wszyscy zwolennicy nowego kierunku. W czasie ostatniej wystawy impresjonistów w maju – czerwcu 1886 r. na skutek uczestnictwa Signaca i Seurata wycofują się Monet, Renoir i Sisley, zaznaczając rozejście się dróg starszego i młodszego pokolenia, „impresjonistów romantycznych” i „impresjonistów naukowych”, według określenia Pissarra. W r. 1886 ukazuje się broszura Félixa Fénéona Les impressionnistes en 1886, w której daje on wykład założeń i apologię nowego kierunku. .
W latach 1884-1886 wykształca się charakterystyczna dla neoimpresjonistów faktura drobnych, wydzielonych dotknięć pędzla, która zyskała im również miano pointylistów (punktujących). Stosowana jest ona zgodnie z zasadą dywizjonizmu, tj. podziału plamy barwnej na jej poszczególne składniki, tak aby mieszały się one w oku widza.
W lutym 1887 r. Signac i Seurat biorą udział w wystawie grupy XX w Brukseli, w wyniku której do neoimpresjonizmu przyłączają się Henry van de Velde i Théo van Rysselberghe. Dołączają się także nowi zwolennicy we Francji i we Włoszech.
Animatorem i teoretykiem grupy był Signac, który też po przedwczesnej śmierci Seurata (1891) i usunięciu się Pissarra był jej przywódcą i najwierniejszym uczestnikiem. W latach 1888—89 neoimpresjonizm zgrupował największą liczbę zwolenników. Jest to okres rozpraszania się impresjonistów jako grupy artystycznej, a zarazem okres poszukiwań wyjścia z impresjonizmu, podejmowanych równolegle z różnych pozycji. W tym czasie kształtuje się klasyczny styl Cézannea. rozwija się ekspresyjne malarstwo van Gogha, występują syntetyczne poszukiwania Gauguina i Emila Bernard. Z wszystkich tych form reakcji na impresjonizm jedynie neoimpresjoniści utworzyli grupę zwartą i wypracowali rygorystyczną doktrynę. Kierunek ten ujawnił dążenie do dyscypliny malarskiej i rygorów kompozycyjnych oraz kolorystycznych, rozluźnionych w okresie impresjonizmu, wyrażał wiarę w możliwość skodyfikowania malarstwa przy pomocy osiągnięć nauk ścisłych, poszukiwał klasycznego ładu i porządku w sztuce końca XIX w. O atrakcyjności neoimpresjonizmu oraz o zakresie jego oddziaływania na malarstwo nowoczesne świadczy fakt, że zarówno nestor impresjonizmu Pissarro przyłączył się na pewien czas do grupy Seurata i Signaca, jak i van Gogli, Gauguin i Toulouse-Lautrec ulegli w latach 1888 — 89 wpływowi lego kierunku; również Sćrusier, Denis, Vuillard stosowali w latach 1890—91 technikę dywizjonizmu. Parę lat później neoimpresjonizm oddziałał na twórczość Matissea, a w pewnym stopniu dłużnikami jego byli także kubiści.
Podstawową pracą kodyfikującą estetykę i technikę malarską neoimpresjonizmu oraz wywodzącą jego genealogię jest broszura Signaca dEugène Delacroix au néoimpressionnisme, wydana w 1899 r. Opublikowaliśmy powyżej obszerne jej fragmenty, zawierające wykład istoty dywizjonizmu — naczelnej zasady malarskiej neoimpresjonistów oraz wspomnienia artysty o początkach nowego ugrupowania.