Literatura Austriacka
Do najznakomitszych austriackich dzieł średniowiecznych zalicza się Pieśń o Nibelungach, napisaną około 1200 r. przez nieznanego poetę. Ten poemat epicki opowiada barwną historię namiętności, wierności i zemsty, rozgrywającą się na dworze burgundzkim w Worms. Temat tego eposu został zaadaptowany przez Ryszarda Wagnera do serii oper pod wspólnym tytułem Pierścień Nibelungów.
Pierwszą wielką postacią literatury nowożytnej był dramatopisarz Franz Grillparzer (1791-1872), który prekursorsko wykorzystał w swej twórczości tematy uznawane dzisiaj za freudowskie. Jego sztuki wystawiane są po dzień dzisiejszy w wiedeńskim Burgtheater.
Do innych wpływowych dramaturgów, których dzieła są regularnie wznawiane, należą Johann Nestroy (1801-1862), znany ze swych satyrycznych fars, oraz Ferdinand Raimund, XIX-wieczny autor Mizantropa. Za wpływową postać w rozwoju austriackiej prozy uznawany jest Adalbert Stifter (1805-1868).
Prawdziwy rozwój literatury austriackiej nastąpił jednak dopiero na przełomie wieków, niemal równolegle z twórczością secesjonistów i rewolucyjnymi odkryciami w dziedzinie psychologii ludzkiej świadomości Zygmunta Freuda. Wpływowymi pisarzami, którzy wyłonili się w tym czasie, byli Arthur Schnitzler, Hugo von Hofmannsthal, Karl Kraus oraz poeta Georg Traki. W apokaliptycznym dramacie Die letzten Tage der Menschheit (Ostatnie dni człowieczeństwa) Kraus (1874-1936) posłużył się całą gamą relacji, wywiadów i wyjątków prasowych, których celem jest przekazanie treści sztuki. Jak na owe czasy, była to bardzo nowatorska technika dramaturgiczna. Był on także założycielem i wieloletnim głównym autorem czasopisma krytycznoliterackiego „Die Fackel” (pochodnia), które odegrało znaczącą rolę w wiedeńskim życiu kulturalnym tamtych czasów. Do najbarwniejszych przedstawicieli wiedeńskiej bohemy, okupującej stoliki słynnych kawiarni literackich, należał poeta Peter Altenberg.
Najwybitniejszym austriackim pisarzem XX stulecia był Robert Musil, który urodził się w 1880 r. w Klagenfurcie. Międzynarodową sławę osiągnął dopiero po śmierci (zmarł w ubóstwie w Genewie w 1942 r.). Dziełem jego życia jest nieukończona wielotomowa powieść Człowiek bez właściwości, będąca fascynującym portretem załamującej się monarchii austro-węgierskiej i przenikliwą, profetyczną analizą nadchodzącego wieku XX.
Inną ważną postacią XX-wiecznej literatury jest wiedeńczyk Heimito von Doderer (1896-1966), któremu rozgłos przyniosły Schody Strudlhofu. Jego najważniejszym dziełem pozostają jednak Demony, powieść o upadku monarchii austro-węgierskiej i pierwszych latach republiki. Autor opisuje w niej wszystkie warstwy ówczesnego społeczeństwa, a dzieło zostało wydane w trzech tomach w języku angielskim.
Wybitny pisarz i eseista austriacki, laureat Nagrody Nobla, Elias Canetti (1905-1994) jest autorem znakomitej powieści Auto da fe i fundamentalnej rozprawy filozoficznej Masse und Macht, której napisaniu poświęcił 35 lat życia.
Grupa Wiedeńska (Wiener Gruppe), którą w latach 50. XX w. założył H.C. Artmann, w swych kompozycjach dźwiękowych, montażach tekstowych i happeningach nawiązywała do prac surrealistów i dadaistów (zob. ramka Sztuka przez akcję w dalszej części rozdziału). Stałymi elementami ich spotkań były publiczne skandaliczne prowokacje, często kończące się interwencjami policji. Działalność grupy skończyła się w 1964 r., kiedy Konrad Bayer, najbardziej wpływowy członek grupy, popełnił samobójstwo.
Znany współczesny pisarz austriacki Thomas Bernhard (1931-1989) urodził się w Holandii, ale wychowywał i mieszkał w Austrii. W jego twórczości dominują tematy pesymistyczne, takie jak dezintegracja i śmierć. W swoich późniejszych dziełach (m.in. w Rąbiąc drewno) powrócił on do młodzieńczych polemicznych ataków na skostniałe zasady austriackiego życia społecznego. Bernhard był również świetnym dramaturgiem i nowelistą. Pozostawał pod wpływem twórczości Ludwiga Wittgensteina, a nawet napisał autobiograficzną powieść na temat swej przyjaźni z bratankiem filozofa.
Najbardziej znanym żyjącym pisarzem austriackim jest chyba Peter Handke (ur. 1942 r.). Jego twórczość obejmuje nowatorskie i introspektywne dzieła pisane prozą (Kobieta leworęczna) oraz eksperymentalne sztuki teatralne (Godzina prawdziwych odczuć).
Do uznanych przedstawicielek współczesnej prozy kobiecej zaliczana jest prowokująca powieściopisarka Elfriede Jelinek (ur. 1946 r.), obywająca się bez dialogów i zadziwiająca czytelnika wzlotami swej fantazji. Na rynku ukazały się tłumaczenia jej powieści Nauczyciel fortepianu, Ochota, Cudowne, cudowne czasy oraz Kobiety jako kochanki. Friederike Mayrócker (Fantom fan i Pożegnania), uznana poetka współczesna, została okrzyknięta przez krytykę „rajskim ptakiem awangardy”.