Franciszek Schubert
Żyjący w latach 1797-1828, był ostatnim z największych kompozytorów Szkoły Wiedeńskiej z okresu klasycystycznego (1740-1825). Będąc rodowitym wiedeńczykiem, stał się odnowicielem starej tradycji pieśni niemieckiej (Lieder) i wprowadził zwyczaj urządzania wieczorów muzycznych, zwanych Schubertiadami. Jego umiejętności i dorobek są doprawdy imponujące: dziewięć symfonii, 11 uwertur, siedem mszy, ponad 80 mniejszych utworów na chór, ponad 30 kameralnych dzieł muzycznych, 450 utworów fortepianowych i ponad 600 pieśni niemieckich – w sumie ponad 960 dzieł! Trzeba również pamiętać, że ów niezwykle płodny kompozytor zmarł na syfilis w wieku zaledwie 31 lat, w osiemnaście miesięcy po swoim idolu, Beethovenie.
Schubert był jednym z dwunastu dzieci ubogiego nauczyciela. Przez pewien czas zasilał szeregi Wiedeńskiego Chóru Chłopięcego, później pracował krótko jako nauczyciel, po czym całkowicie oddał się swojemu prawdziwemu powołaniu. Niestety, jego geniusz nie znalazł uznania w oczach współczesnych – przez większość życia z największym trudem wiązał koniec z końcem, utrzymując się dzięki okazjonalnym recitalom muzycznym oraz hojności swych przyjaciół i stronników. Najsłynniejszym chyba dziełem Schuberta jest jego Niedokończona Symfonia, którą napisał w 1822 r., w wieku zaledwie 25 lat. Podobnie jak większość jego dzieł, również i ten utwór doczekał się publicznego wykonania dopiero po śmierci kompozytora. Schubert nigdy się nie ożenił, wiodąc życie odludka.
Straussowie i walc
Walc narodził się w Wiedniu z początkiem XIX w. i natychmiast zauroczył uczestników kongresu wiedeńskiego, którzy, jak wieść niesie, więcej godzin spędzili w salach balowych niż przy stole obrad. Pierwszymi mistrzami tego gatunku byli: fan Strauss ojciec (1804-1849), kompozytor Marsza Radetzkyego, oraz Josef Lanner (1801-1843). Obaj jeździli w trasy po całej Europie, zapoznając szeroką publiczność z tym nowym gatunkiem muzycznym.
Człowiekiem, który na wieki związał ten gatunek ze swoim nazwiskiem, był Jan Strauss syn (1825-1899), autor około czterystu walców. Młody Strauss został muzykiem wbrew woli ojca (który przez wiele lat musiał walczyć o wyrobienie sobie pozycji) i założył konkurencyjną orkiestrę. Jest autorem m.in. nieoficjalnego hymnu Austrii, walca Nad pięknym modrym Dunajem (1867 r.), oraz Opowieści Lasku Wiedeńskiego (1868 r.).
Ten pełen radości i lekki styl w muzyce stał się tak popularny, że nawet ci bardziej „poważni” kompozytorzy poczuli się nim zniewoleni. Równie modną stała się w tych czasach operetka. Młody Strauss okazał się mistrzem i tego gatunku, komponując takie znane utwory, jak Zemsta nietoperza (1874 r.) czy Baron cygański (1885 r.). Strauss wiedział doskonale, jak sprzedawać swoją muzykę, toteż zarówno w kraju, jak i poza jego granicami cieszył się ogromną popularnością.
Inni XIX-wieczni kompozytorzy
Jednym z nich był Anton Bruckner (1824-1896), który wychowywał się w Górnej Austrii i dość długo związany był z opactwem w St. Florian. W 1868 r. otrzymał w Wiedniu posadę nadwornego organisty. Bruckner znany jest jako kompozytor dramatycznych symfonii i muzyki kościelnej.
Pod koniec XIX w. Austria ciągle jeszcze przyciągała muzyków i kompozytorów z całej Europy.
Jan Brahms (1833-1897) przybył do austriackiej stolicy z Hamburga i spędził w niej 35 lat. Uwielbiał wiedeńską
atmosferę i zawsze podkreślał, iż miała ona pozytywny wpływ na jego twórczość, w której kontynuował tradycje klasyczno -romantyczne.
Hugo Wolf (1860-1903) rywalizował z Schubertem w komponowaniu pieśni. Tworzył na zasadzie „napadów” weny. Urodzony na terenie dzisiejszej Słowenii, mając 15 lat, przeniósł się do Wiednia. Zmarł w wiedeńskim szpitalu psychiatrycznym.
Gustaw Mahler (1860-1911), pochodzący z Niemiec, znany jest głównie ze swych dziewięciu symfonii. W latach 1897-1907 pełnił funkcję dyrektora Wiedeńskiej Opery Dworskiej.
Richarda Straussa (1864-1949), pochodzącego z Monachium, dużo bardziej niż Wiedeń pociągał Salzburg, ale przez pewien czas pełnił on funkcję dyrygenta i dyrektora Staatsoper.
Franciszek Lehar (1870-1948), wywodzący się z Węgier, był znanym kompozytorem operetkowym, autorem słynnej Wesołej wdówki.