Rubens, Rembrandt, Vermeer i Brytyjczycy – Muzeum Historii Sztuki – Wiedeń

Rubens, Rembrandt, Vermeer i Brytyjczycy – Muzeum Historii Sztuki – Wiedeń

Rubens

Długotrwałemu władaniu Habsburgów w południowych Niderlandach muzeum zawdzięcza jedną z największych światowych kolekcji malarstwa Petera Paula Rubensa (1577-1640), która zajmuje aż trzy sale (20, XIII i XIV). Patrząc na znajdujący się w sali XIII autoportret malarza, zadowolonego z siebie, 62-letniego mężczyzny, naocznie można przekonać się o artystycznym sukcesie, który pozwolił mu stworzyć własną pracownię i zatrudniać grupę współpracowników (pośród nich van Dycka i Jordaensa). W sali XVI można zobaczyć wstępne szkice potężnego ołtarza sporządzone przez Rubensa na zamówienie jezuitów, jak również efekt końcowy.

Chyba najbardziej znanym dziełem Rubensa jest Akt Heleny Fourment, znany również jako Kobieta w futrze (sala XIII). Jest to portret drugiej żony artysty, Heleny Fourment, młodszej od niego o 37 lat. Rubens niewątpliwie pozostawał pod urokiem swej szesnastoletniej małżonki, która pojawia się jako anioł, święta, czy bogini w dwóch z jego późniejszych pracach. Swobodna kompozycja i malowniczość stylu przywołują na myśl późne prace Tycjana z sali I, któremu Rubens złożył hołd na obrazie zapełnionym przez pyzate cheruby, umieszczone w klasycznym pejzażu.

Rembrandt, Vermeer i Brytyjczycy

Barokowa przesada Rubensa i proste portrety Rembrandta van Rijn (1609-69) to zupełnie różne światy. W sali XV znajduje się portret matki malarza wykonany na rok przed jej śmiercią, oddający kruchość postaci i godność wieku oraz utrzymane w konwencji marzenia sennego późniejsze studium jego syna Tytusa, czytającego książkę. Pozostałe płótna to autoportrety z połowy XVII wieku, kiedy artysta popadł w kłopoty finansowe. Niezależnie od tego czy chce się wyczytać z jego twarzy troskę czy nie, pozostają wybornymi przykładami studium ludzkiej twarzy.

W przyległej sali 24 wystawiono jedyny posiadany przez muzeum obraz Jana Vermeera, Pracownia artysty, interpretowany jako alegoria malarstwa, przez wielu uznawany za jedno z jego najlepszych osiągnięć. Jasne światło po lewej; kolory: żółty, niebieski i zielony; proste pozy, to cechy charakterystyczne dla tego artysty, choć symboliczna wymowa, a nawet tytuł dzieła, wywołały zagorzałe polemiki. Tuż obok można zobaczyć jedyne posiadane przez muzeum prace malarzy brytyjskich: łagodny, miodowy w odcieniu Pejzaż Suffolk Thomasa Gainsborougha, portret wiernego realizmowi Josepha Wrighta, nieukończony portret młodej kobiety Joshui Reynoldsa i portret Henryego Raeburna.